توسعه نظام آموزش عالی در منطقه سیستان با تبدیل دانشکده کشاورزی به دانشگاه زابل در سال 1378 به نقطه ی اوج خود رسید. قبل از آن و از سال 1376، دانشگاه زابل شروع به پذیرش دانشجو در رشته زبان و ادبیات عربی نمود، متعاقب آن در سال 1378 و همزمان با تأسیس دانشگاه زابل، رشته زبان وادبیات فارسی نیز بدان اضافه گردید. همراستا با توسعه نظام آموزش عالی در منطقه سیستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی سرانجام در سال 1379 رسماً تأسیس گردید. در حال حاضر 10 گروه آموزشی، گروه زبان انگلیسی، ادبیات فارسی، ادبیات عربی، حقوق، جغرافیا، علوم ورزشی،فقه و حقوق اسلامی ،علم اطلاعات و دانش شناسی، تاریخ و معارف در دانشکده فعالیت می کنند.
هم اکنون در دانشکده ادبیات و علوم انسانی 10 گروه آموزشی و 10 رشته تحصیلی کارشناسی و 5 رشته تحصیلی در کارشناسی ارشد فعالیت دارند. این دانشکده در حال حاضر تعداد 65 عضو هیأت علمی) 9 دانشیار، 32 استادیار و 24 مربی)، 11 نفر کارشناس گروه آموزشی، 8 نفر کادر اداری و خدماتی، 1510 دانشجوی کارشناسی، 97 دانشجوی کارشناسی ارشد دارد.