اتمام دومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی دانشگاه زابل در تپه پیر‌زال سیستان

به گزارش روابط عمومی دانشگاه زابل:

دومین فصل از کاوش‌های باستان‌شناسی دانشگاه زابل در تپه پیر‌زال سیستان که در 60 کیلومتری جنوب‌غربی شهر زابل، در محدوده حوضه آبریز رود بیابان قرار دارد به اتمام رسیده ‌است.

تپه پیرزال در 60 کیلومتری جنوب غربی شهرستان زابل به­صورت چند پشته­ی پیوسته با مساحت حدود 1 هکتار یکی از بزرگترین روستاهای اقماری شهر سوخته است که در حاشیه دشت سیستان قرار دارد. بر اساس بررسی های  میدانی انجام گرفته شده شهر سوخته در هزاره سوم قبل از میلاد حدود 900 روستا داشته است که به شهر اصلی خدمات می داده است بر طبق مساحت و و یافته های بدست آمده، تپه پیرزال یکی از بزرگترین و مهمترین محوطه های پایان عصر مفرغ دشت سیستان بوده که تاریخ و کیفیت آن هنوز از مسائل پربحث باستان شناسی جنوب شرق ایران به شمار می رود. امروزه بخش شمالی تپه به دلیل قرار گرفتن در مسیر وزش بادهای سیستان تا حدودی فرسایش پیدا کرده است. سطح این محوطه پوشیده از سفالهای نخودی و قرمز است.

 فصل دوم کاوش این تپه باستانیِ با اهمیت، در زمستان سال 1402 از طرف دانشگاه زابل جهت آموزش دروس عملی باستان شناسی به دانشجویان این رشته در دانشکده هنر و معماری در دستور کار قرار گرفت.

کاوش فصل دوم تپه پیرزال به سرپرستی دکتر حسین سرحدی دادیان دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه زابل  از 7 بهمن 1402 آغاز و در کارگاه شماره3 به ابعاد 10 در 10 متر مورد بررسی قرار گرفت.

یافته­های به دست آمده از کاوش این فصل، شامل سفالهای متعلق به حدود 4300 سال پیش، اشیاء گلی شامل پیکرک ها و اشیاء شمارشی می باشد. مهمترین یافته­های این فصل کاوش را بقایای معماری متعلق به دوره چهارم عصر مفرغ سیستان حدود 2500 تا 2300 پیش از میلاد در بر می گیرد که شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایه اول تپه می باشد. این خانه از تعدادی اتاق در امتداد جنوبی یک حیاط مرکزی تشکیل شده که با راهرویی به اتاقها متصل می شده است.

همچنین طبق کاوشهای این دوره، یکی از مهم ترین یافته ها وجود یک کوچه در میان سازه های معماری می باشد که به نظر می رسد این ساختمان را به ساختمان ها یا خانه های دیگر متصل می کرده است. بقایای کوچه مذکور در ضلع شمالی کارگاه 3 نشان دهنده توسعه ساخت و ساز در دوره آخر عصرمفرغ سیستان است. اشیاء مشکوفه ذکر شده نیز در اراتباط با مدیریت کالایی و نظام داد و ستد محلی بوده که تپه پیرزال با سایر محوطه های اطراف برقرار کرده بوده است. احتمالا کالاهای مبادلاتی این روستا شامل ظروف سنگی، جانورانی همانند گاو، گوسفند، گندم و سایر ملزومات زندگی در آن دوران بوده است. به نظر میرسد که مبادله اشیاء سنگی همچون پیکرکها و ظروف مرمرین در این تپه از رونق خوبی برخوردار بوده است.